Nieuws Transitie naar bio-economie in Vlaamse bedrijven in de lift. Bedrijfscase Maes Mattress Ticking illustreert omvang innovatieve biogebaseerde ambities in textielsector.

Vlaams Minister President Matthias Diependaele presenteerde samen met de B2BE-Facilitator en ILVO de nieuwe groeicijfers voor de Vlaamse bio-economie. Die worden jaarlijks, via een Europese methode, in de ‘Vlaamse Bio-economie Monitor’ verzameld. “De Vlaamse biogebaseerde economie staat in voor ruim één derde van de totale toegevoegde waarde van onze Vlaamse industrie. Hiermee doet Vlaanderen beter dan bijvoorbeeld Nederland of Duitsland”, zegt Diependaele.
Ook in de textielsector toont zich de evolutie richting hernieuwbare grondstoffen en circulaire processen. Sectorfederatie Fedustria (textiel en hout) en collectiefcentrum Centexbel: “Dankzij doorgedreven onderzoek, groeit de Vlaamse textielsector uit tot een hoogtechnologische sector waar duurzame textielproducten met een hoge toegevoegde waarde ontwikkeld worden.”
Dit alles is toegelicht op een persconferentie bij de West-Vlaamse textiel-KMO Maes Mattress Ticking (matrasstoffenproducent). CEO Aurélie Maes: “Onze in-house ontwikkelde, volledig biogebaseerde brandwerende coating was het allerlaatste stapje naar een 100% natuurlijk eindproduct. Dit USP helpt onze internationale concurrentiepositie te verstevigen.”
De B2BE Facilitator, matchmaker in de Vlaamse bio-economie en initiatiefnemer van dit event, heeft in zijn 4 jarige bestaan al bijna 200 vragen van stakeholders uit de bio-economie beantwoord en in de meest diverse sectoren ketenvorming gestimuleerd en succesvolle businesscases gefaciliteerd.
Beleid
De monitor voor de Vlaamse bio-economie verscheen voor het eerst in 2022 en wordt jaarlijks door ILVO opgevolgd in opdracht van de Vlaamse Overheid (dep. WEWIS). De monitor schetst de evolutie van de Vlaamse bio-economie en geeft beleidsmakers de nodige inzichten om hands-on te besturen en de impact van concrete beslissingen op lange termijn te meten.
“De cijfers van de Vlaamse bio-economie monitor tonen de innovatieve kracht van onze Vlaamse KMO’s en bedrijven”, zegt Vlaams minister-president Matthias Diependaele. “Bedrijven zoals Maes Mattress Ticking bewijzen dat Vlaanderen niet alleen een koploper is in technologische innovatie, maar ook in het benutten van biogebaseerde grondstoffen voor duurzame economische groei. Naast een economische noodzaak, is dit ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid waar Vlaanderen trots op kan zijn.”
De huidige update focust op de periode 2017 – 2021 en berekent o.a. de toegevoegde waarde gecreëerd op basis van biogebaseerde grondstoffen door bio-economische en ‘hybride’ bio-economische sectoren in Vlaanderen.
Ruim één derde van de toegevoegde waarde is biogebaseerd
In 2021 creëerde de Vlaamse bio-economie in totaal 18 miljard euro aan toegevoegde waarde. Zo blijft de totale biogebaseerde economie tot driemaal sneller groeien dan de traditionele fysieke economie (cfr. Monitor 1.0 en 2.0). In 2021 werd hierdoor 34% van de toegevoegde waarde van de traditionele fysieke economie gecreëerd op een biogebaseerde manier. Dit aandeel blijft toenemen. Het stijgend gebruik van biogebaseerde grondstoffen zorgt in de meeste sectoren ook voor een stijgende toegevoegde waarde.
Tabel 6. Evolutie van de gecreëerde TW waarde in de Vlaamse biobased economische. sectoren (2017-2021), berekend op basis van eco. indicatoren uit Statbel, economische indicatoren van de NBB en de biobased factoren uit dit rapport. De gemiddelde jaarlijkse groei (periode 2017-2021) wordt ook weergegeven.

Sectoren die in absolute cijfers het meest stijgen zijn de biofarmaceutische, voedings-, dranken- en biochemische sector. Daarnaast leidt het implementeren van hoogtechnologische productieprocessen en het gebruik van natuurlijke grondstoffen tot de creatie van meer biogebaseerde producten. Mogelijks kan zo ook de opvallende evolutie binnen de kledingsector verklaard worden. Ondanks de licht dalende toegevoegde waarde van de kledingindustrie, blijft het biogebaseerde aandeel van de sector wel verder stijgen.
Textielsector vervelt tot hoogtechnologische, biogebaseerde industrie
De drijvende kracht achter de cijfers kan verschillen van sector tot sector, om de tendensen beter te begrijpen is er dit jaar gepeild naar reacties in de textielsector.
Kris Van Peteghem van Fedustria (Belgische federatie van de textiel- hout- en meubelindustrie): “In onze sector is er sprake van een stijgende bewustwording bij de fabrikanten en bij de consumenten. De bedrijven voelen ook druk uit het beleid, zoals verplichte rapportering rond duurzaamheid. Dat effent de weg naar het toenemend gebruik van biogebaseerde grondstoffen. Specifiek in de textielbranche bestaat er een grote heterogeniteit aan producten en processen (tapijt, kleding, technisch textiel…) die een éénduidige interpretatie van de monitorcijfers bemoeilijkt.”
Myriam Vanneste, R&D manager bij Centexbel: “De monitorcijfers stroken met trends in de onderzoeksprojecten die wij faciliteren. Het aantal onderzoeksprojecten rond implementatie van biogebaseerde grondstoffen stijgt significant. Ook het gebruik van interessante vezelgewassen zoals hennep en vlas zit in de lift. De aandacht voor circulaire en duurzame grondstoffen, samen met hoogtechnologische innovaties helpen de Vlaamse textielsector aan hun plek op de internationale markt.”
De hoge specialisatiegraad van de Vlaamse textielsector weerspiegelt zich in de cijfers. Het aantal tewerkgestelde personen in de Vlaamse textielsector is hoog ten opzichte van de in die sector tewerkgestelde personen in de EU. Dit is ook zo voor de biogebaseerde chemie, de farma en de drankensector.
Tabel 1 geeft de locatiequotiënt of specialisatiegraad van een sector weer t.o.v. andere EU landen.

Case: Firma MMT met 100% biogebaseerde en brandvertragende stof voor matrassen
Het West-Vlaamse Maes Mattress Ticking bracht met de M-Pure lijn 100% biogebaseerde stoffen voor matrassen op de markt. De KMO is een mooi voorbeeld van een textielbedrijf dat de vraag naar meer duurzame en biogebaseerde producten omarmd heeft. CEO Aurélie Maes: “De visie om bij het weven natuurlijke grondstoffen zoals katoen, hennep, wol… te gebruiken, was altijd al aanwezig. Maar de, in sommige landen verplichte, brandwerende coating zorgde ervoor dat het eindproduct niet 100% natuurlijk was. Enkele jaren geleden hebben we daarom, in samenwerking met onderzoekscentrum Centexbel en met de steun van VLAIO, de zoektocht naar een brandwerende coating op basis van natuurlijke grondstoffen gestart.”
Het onderzoek duurde enkele jaren en leidde tot de ontwikkeling van een 100% biogebaseerde brandvertragende coating op basis van reststromen uit de agro-voedingsindustrie. Maes: “Over de precieze samenstelling kunnen we natuurlijk niet in detail treden, want de concurrentie in de textielsector is torenhoog. Maar met de ontwikkeling van deze biogebaseerde coating, geven we textielproducenten wereldwijd het nakijken.” Het gebruik van uitsluitend biogebaseerde materialen maakt ook het recycleren van de matrassen een stuk gemakkelijker en zorgt ervoor dat de grondstoffen niet verloren gaan.
Toekomstige cijfers moeten inzicht geven in de biogebaseerde economie
Ook de komende jaren blijft het reikhalzend uitkijken naar de updates van de Vlaamse monitor. De B2BE Facilitator volgt de cijfers op de voet en probeert daarnaast de verschillende stakeholders van de Vlaamse bio-economie te matchen over de verschillende sectoren heen. En dat er interesse is, blijkt uit de al bijna 200 vragen van aanbieders en afnemers van biomassa die de voorbije vier jaar door de B2BE behandeld werden. Jasmine Versyck (B2BE Facilitator): “De biogebaseerde economie is de laatste jaren fel gegroeid, maar we merken dat stakeholders elkaar nog al te vaak niet vinden.” Matchmaking tussen de verschillende actoren en communicatie over succesvolle businesscases moet bedrijfsleiders ‘goesting’ geven om hun sector te verduurzamen en met biogebaseerde materialen aan de slag te gaan.
Neem contact op
Herkent u zich in de thema's die hier aan bod komen of zit u met vragen over de bio-economie? Neem dan meteen contact op met de B2BE Facilitator. Wij gaan zorgvuldig om met elke vraag die binnenkomt.