Algemeen Verslag workshop Biomassahubs: onmisbare schakels in de creatie van lokale & veenvrije potgrond

08/10/2024

Op 25 september organiseerde de B2BE Facilitator de workshop “Biomassahubs: onmisbare schakels in de creatie van veenvrije potgrond” in het Oost-Vlaams proefcentrum Viaverda in Destelbergen.

viaverda

De workshop kadert binnen het thema “Lokaal verwerkt: van biomassa naar biomassahub.” Uit de vele contacten die de B2BE Facilitator de voorbije jaren met verschillende stakeholders uit de Vlaamse bio-economie had, bleek dat het lokaal inzamelen en verwerken van droge en natte biomassa nog altijd heel wat uitdagingen met zich mee brengt. Het, in de toekomst, verder uitbouwen of het oprichten van lokale biomassahubs zou zowel voor de primaire sector als voor de verwerkende industrie interessant kunnen zijn.

De B2BE Facilitator organiseert daarom een reeks activiteiten rond het thema 'biomassahubs'. Na een eerste verkennende workshop in besloten groep, besloten we specifiek voor de potgrondsector te kijken of het implementeren van biomassahubs ook hier nuttig zou kunnen zijn, want een hub kan een belangrijke speler zijn om verschillende alternatieve biomassastromen voor veen te verzamelen en aan te bieden.

Op vandaag bevat de meeste potgrond 'veen', een fossiele grondstof die ontgonnen wordt uit unieke ecosystemen die grote hoeveelheden CO2 en water kunnen opslaan en zo een belangrijke rol spelen in de strijd tegen de klimaatverandering. Maar dat massaal ontginnen van veen is niet onbesproken en ook in de potgrondsector wordt duurzaamheid steeds belangrijker.
Diverse grote spelers uit de sector engageren zich voor het ontwikkelen van veenvrije potgrond. De workshop van 25 september had als doel om stakeholders meer inzicht te bezorgen in de verschillende stappen die nodig zijn om met behulp van biomassahubs lokale en veenvrije potgrond te ontwikkelen.

workshop

We mochten 44 deelnemers met diverse achtergronden (o.a. onderzoekers, beleidsmedewerkers, industrie, groenverwerkers, …) verwelkomen en we trapten de workshop af met een lekkere broodjeslunch en een geleide wandeling doorheen de site van Viaverda. Tijdens de rondleiding lag de focus op het lopend onderzoek rond veenvrije potgrond.

Daarna namen we plaats in de zaal en lieten we enkele inspirerende sprekers aan het woord. De eerste keynote werd gegeven door de Nederlandse onderzoeker Chris Blok, verbonden aan de Universiteit Wageningen. Met 35 jaar ervaring in groeimedia en irrigatiesystemen, bracht Blok een genuanceerde uiteenzetting over de prognoses en stromen die veen kunnen vervangen (naar de presentatie van Chris Blok).

De tweede keynote kwam van Bart Claessens, project manager bij Klasmann-Deilmann, internationale speler in de substraatindustrie. Hij vertelde de deelnemers hoe Klasmann-Deilmann haar duurzaamheidsambitie vertaalt naar de commerciële markt (naar de presentatie van Bart Claessens).

Tom Heylen van Heylen bv verzorgde de 3e keynote en vertelde aan de hand van vele concrete voorbeelden wat Heylen bv als natuurlijk groenbeheerder en natuurgerichte terrein en landschapsinrichter kan betekenen voor het verduurzamen van de potgrondsector (naar de presentatie van Tom Heylen).

Tot slot kwam Ruben Guisson van Vito/MooV meer vertellen over het doel en de ambities van het onlangs opgestarte BIOLoop project (naar de presentatie van Ruben Guisson).

jasmine

Tijdens de welkome koffiepauze werd er druk nagepraat en volop genetwerkt. Bart Vandecasteele, onderzoeker bij ILVO trapte het tweede deel van de workshop af met een overzicht van de inzichten uit het wetenschappelijk onderzoek naar veenvrije potgrond. (naar de presentatie van Bart Vandecasteele).

De deelnemers werden nadien in 4 verschillende groepen verdeeld en de brainstormsessie ging van start. Eerst en vooral werd even stilgestaan bij de definitie van biomassahubs. We dachten na over de eigenschappen die een hub moet hebben om een meerwaarde te bieden voor deze sector. Daarna probeerden we samen met de deelnemers de ‘keten van de potgrondindustrie’ te reconstrueren. Hierbij werd ook besproken waar een biomassahub het beste zou gepositioneerd zijn en welke voordelen dit zou opleveren voor de verschillende actoren. Het bleek geen gemakkelijke oplossing, maar het verschafte de deelnemers toch heel wat inzichten over de complexiteit van de keten en de sector.

Tot slot gaf Bart Vandecasteele (ILVO) meer info over de studie die de B2BE Facilitator zal uitbesteden i.v.m. potgrond. In de studie wordt gezocht naar een model dat een veenvervangend mengsel met constante kwaliteit kan creëren uit verschillende biomassastromen. Er zijn namelijk verschillende biomassastromen die in aanmerking komen om veen te vervangen in potgrond, maar die zijn niet altijd in voldoende grote volumes of in dezelfde kwaliteit beschikbaar doorheen het jaar. Deze studie zal een goed voorbeeld zijn om aan te tonen hoe belangrijk het is voor een biomassahub om de juiste mix van stromen te kunnen aanbieden aan afnemers.

We sloten deze inspirerende namiddag af met een waardevolle netwerksessie.

brainstorm