Nieuws Mammoetgras, energiegewas met onontgonnen potentieel
Energie geproduceerd uit (lokale) biomassa, vormt in Vlaanderen nog steeds maar ongeveer 5% van de totale energieproductie, maar brede maatschappelijke evoluties zoals klimaatverandering, duurzaamheidseisen of geopolitieke spanningen doen de vraag stijgen. Daarom wordt experimenteren met nieuwe teelten of energiegewassen gestimuleerd. Natuurlijk steeds met de voorwaarde dat de productie van de klassieke voedselgewassen niet in het gedrang komt. Inzoomend op de energiegewassen, kunnen we het onderscheid maken tussen de niet-houtige gewassen: zoals koolzaad, maïs, granen, suikerbieten, zonnebloemen… en de houtige gewassen zoals wilg, populier, miscanthus of bamboe…
Ook het mammoetgras is een voorbeeld van een energiegewas dat sterk in opmars is. Mammoetgras is eigenlijk een nieuwe miscanthus hybride (Miscanthus ‘Mamoth’) die in vergelijking met het ondertussen breder bekende olifantengras (miscanthus x giganteus) nog meer potentieel voor de bio-economie biedt. Momenteel zien we de teelt hiervan vooral nog in Nederland, maar het verdienmodel dat ze daar aan het uitbouwen zijn rond mammoetgras, zou ook voor Belgische landbouwers interessant kunnen zijn.
C4-gewas met Nederlandse roots.
In Nederland wordt alvast sterk ingezet op de verdere promotie van C4-vezel gewassen, zoals ook miscanthus en maïs. Zo ontwikkelde het Dutch Plant Force (DPF) het superieure mammoetgras. Net zoals olifantengras woekert mammoetgras niet en kan het groeien op de meest uiteenlopende bodemtypes en dus ook op marginale gronden. Een bijkomende plus, want het vormt daardoor geen directe bedreiging voor de voedselproductie. Het gewas maakt geen zaad aan (steriel) en groeit bijgevolg enkel uit worteldelingen. Om aan de grote nood aan stekken tegemoet te kunnen komen, zette het DPF een succesvolle samenwerking op met het Plant Force Spain, waar de stekken, het ganse jaar door in serres in grote aantallen geproduceerd worden. Want voor de aanbouw van 1 hectare mammoetgras, moet een landbouwer gemiddeld 10.000 stekken uitplanten.
Maar eens geplant, vraagt mammoetgras heel weinig onderhoud. Enkel in het eerste jaar na aanplant is onkruidbestrijding nodig en ook mest of gewasbeschermingsmiddelen zijn nauwelijks aan de orde. Het mammoetgras wordt jaarlijks geoogst en genereert daarbij een gemiddelde opbrengst van 40 ton biomassa per hectare. Bovendien kunnen de wortels tot zeker 20 jaar groeien zonder de bodem uit te putten.
Carbon Credits: interessant verdienmodel voor landbouwers
Naast de hoge biomassaproductie, kan mammoetgras, net zoals hennep of miscanthus efficiënt CO2 vastleggen. Enerzijds door koolstof op te bouwen in de bodem en anderzijds door koolstof vast te leggen in biobased producten zoals biocomposieten of duurzame bouwmaterialen… Wat betreft de koolstofopslag in de bodem, is aangetoond dat één hectare mammoetgras per jaar ongeveer 6 tot 8 ton CO2 in de bodem kan vastleggen. Dat is per hectare 5 à 7 keer de capaciteit van een traditioneel bos.
Samen met GreenDutch bouwde Dutch Plant Force daarom een Carbon Farming programma uit. Het systeem heeft de ambitie om landbouwers per ton vastgelegde CO2 in de bodem één credit toe te kennen. Zo ontstaat een heus verdienmodel, want de landbouwer kan de gegenereerde credits op zijn beurt verkopen aan bedrijven die niet in staat zijn om hun CO2-uitstoot zelfstandig tot nul te brengen. Door de complexiteit van het certificeren blijft het tot nu toe onmogelijk om ook voor de bovengronds opgeslagen CO2 credits uit te reiken. In België wordt het gebruik van carbon credits ook onderzocht, maar wegens onduidelijke certificering en ontbrekende ketenspelers raakte het systeem tot nu toe nog niet breed ingeburgerd.
Mammoetgras als basis voor vele toepassingen
Het werd eerder al even aangehaald, maar naast een uitstekend energiegewas, is het vezelrijke mammoetgras ook interessant voor andere biogebaseerde producten. De toepassingsmogelijkheden lopen breed uiteen: van gebruik als stalstrooisel, tot bijmenging in potgrond, spaanplaten, papier, veevoeder… Er wordt momenteel heel wat geëxperimenteerd, maar zeker is dat de plant een echte meerwaarde vormt voor de verdere ontwikkeling van de circulaire bio-economie.
Vergelijkingstabel Mammoetgras - Olifantengras
Bron: https://dutchplantforce.com/wp-content/uploads/2023/04/DPF.2023.april_.eng_.pdf