Inspirerend verhaal Verwerking van kippenpluimen legt Belgische Empro geen windeieren

09/04/2024

De kippenindustrie staat onder druk, maar in slachthuizen wordt nog altijd een derde van de aangeleverde biomassa niet hoogwaardig gevaloriseerd. We hebben het dan over de pluimen, de poten of de kippenwervels. Die tot nu toe onbenutte delen bevatten nochtans waardevolle componenten voor biogebaseerde producten. Het Belgische bedrijf Empro speelt hierop in en ontwikkelde een gepatenteerd verwerkingsproces om die componenten uit de reststroom te halen.

Circulaire grondstoffen voor de voederindustrie

Empro Europe verwerkt slachtafval van kippen tot nieuwe biogebaseerde producten. Het gaat hierbij om de delen die voor de voedingsindustrie minder interessant zijn, zoals poten, wervels en in het bijzonder de pluimen. Kippenveren zijn erg eiwitrijk en daarom nuttig om te verwerken tot vismeel en honden-, of kattenbrokken. Het eiwittenmeel wordt ook internationaal naar waarde geschat, bijvoorbeeld binnen de aquacultuursector. Zo mag de Dendermondse ondernemer grote viskwekerijen uit Azië en Zuid-Amerika tot zijn klanten rekenen. Vandaag maken de kwekerijen nog te vaak gebruik van visvoer op basis van wilde vissoorten (zoals ansjovis of makreel) en dat is nefast voor lokale ecosystemen en de biodiversiteit.

Maar kippenveren mogen dan wel tjokvol eiwitten zitten, in hun pure vorm zijn ze voor de meeste dieren onverteerbaar. Daarom ontwikkelden ze bij Empro een bijzonder proces om de kippenpluimen tot verteerbare voederproducten te verwerken.

Gepatenteerd proces creëert eiwitrijk verenmeel

Bij de verwerking van veren tot verenmeel worden de eiwitketens gebroken aan de hand van een gepatenteerd hydrolyse proces. Zo worden ze beter verteerbaar en verwerkbaar in honden-, katten- of visvoer. Hoe dit dan precies in zijn werk gaat? In de fabriek worden water, hitte en druk aan de kippenresten toegevoegd waardoor de onverteerbare keratine afgebroken wordt. Wat overblijft is een eiwitrijke bruinachtige gelei die verder gedroogd wordt tot goed verteerbare eiwitpoeder. Continue innovatie drijft de R&D afdeling van Empro en moet ervoor zorgen dat het bedrijf in de toekomst minder warmte of water verbruikt, dat de uitstoot tot een minimum beperkt blijft en dat het volledige verwerkingsproces geurarmer en milieuvriendelijker wordt. Daarnaast voerde Empro samen met ILVO/Food Pilot, in het kader van het Em'Liquid project, ook heel wat interessante testen uit om in de toekomst tot nieuwe commerciële producten op basis van dierlijke reststromen te komen.

Continue aanvoer waarborgt productie

De Belgische pluimveesector staat onder druk en de consument wordt zich steeds bewuster van het feit dat we duurzamer met energie en grondstoffen moeten omspringen. Vanoverschelde: "Er is enorm veel energie nodig om kippen te kweken. Het zou dan ook onverantwoord zijn om bijna 30% van de gekweekte kip als afval af te schrijven." De uitdaging om de kippen in de toekomst maximaal te valoriseren, speelt Empro dan ook in de kaart en creëert voor het bedrijf niet alleen een economische, maar ook een sterke ecologische drijfveer.
Vanoverschelde: "Waar veel reststromen uit de landbouwsector maar in beperkte tonnage of in specifieke jaargetijden aanwezig zijn, is dat bij de aanvoer van kippenpluimen geen issue." Per dag kan Empro daardoor
tot 150 ton veren verwerken, met ongeveer 45 ton eiwit als resultaat.

Biostimulant op basis van kippenveren moet gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen terugdringen.

Nu chemische gewasbeschermingsmiddelen meer en meer uit de landbouw geweerd worden, komen biogebaseerde middelen opnieuw in de kijker. In de nieuwe Europese richtlijnen rond het duurzaam gebruik van pesticiden worden de doelstellingen vertaald van de Green Deal en de Farm-to-Fork-strategie. Tegen 2030 wil Europa het pesticidegebruik halveren en biologische bestrijdingsmiddelen sneller op de markt krijgen. Op Vlaams niveau werd het Nationaal Actieplan voor de reductie van pesticiden voor 2023-2027 opgesteld.

Biostimulant van dierlijke oorsprong

Wie aan biostimulantia of -pesticiden denkt, denkt misschien automatisch aan producten van plantaardige oorsprong, maar Stam Agro, start-up van Empro ging de ingrediënten voor de nieuwe biostimulant Aphasol halen binnen reststromen van dierlijke oorsprong: namelijk kippenveren. Dit circulaire idee maakt van de kippenreststroom een nieuw biogebaseerd landbouwproduct met meerwaarde. Met de hulp van de UGent en de financiële steun van VLAIO werkte de start-up jarenlang aan dit innovatieve product om de groei en weerstand van gewassen te versterken.

Vanoverschelde getuigt: "Door aminozuren via besproeiing op het blad van bepaalde gewassen aan te brengen, kan Aphasol ervoor zorgen dat de planten stressbestendiger zijn, nutriënten efficiënter opnemen en hogere opbrengsten genereren." Gewassen waarop de biostimulant getest werd en positieve resultaten opleverde zijn o.a.: aardappelen, appelen en peren, prei, vlas, kolen, wortelen ...
Biostimulanten helpen het hoge gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen of kunstmatige meststoffen niet uit de wereld, maar kunnen wel de gebruikte hoeveelheid sterk verminderen. Specifiek voor de aardappelsector leidden testen op meer dan 400 hectare commerciële velden tot een gemiddelde meeropbrengst van 7,1%. Daarnaast heeft het gebruik ook een positieve invloed op de grootte van de aardappelen, wat dan weer belangrijk is voor de Belgische frietindustrie.

Internationale interesse in kippenpluimen

Naast het onderzoek en de valorisatie van kippenreststromen door het Belgische Empro / Stamagro, is er internationaal ook heel wat interesse in deze reststroom. Dat blijkt uit het UNLOCK project dat kadert binnen het Horizon 2020 programma van de Europese Unie. In dit project konden onderzoekers aantonen dat kippenveren gebruikt kunnen worden voor de productie van een duurzame en biologisch afbreekbare bioplastic, nuttig in de landbouwsector. Om dit te verwezenlijken gebruikten de onderzoekers een stoomexplosieproces om de structuur van de kippenresten te veranderen en ervoor te zorgen dat ze sneller en beter afgebroken kunnen worden in de bodem. De bevindingen uit de UNLOCK studie openen de weg naar meer innovatieve en hoogwaardige valorisatiemogelijkheden van de kippenreststromen.

Algemene informatie
Primaire sector	Pluimveesector \| Akkerbouw
Toepassingssector	Feedstock \| Eiwitdiversificatie \| Biogebaseerde Meststof
Biomassa	Reststromen van kippen
Website	Empro Europe NV Stam Agro
Ontwikkelingsfase	KMO \| Start-up